[You must be registered and logged in to see this link.] Địa chấn dưới đáy đại dương chỉ có thể tạo nên sóng thần trong một số điều kiện nhất định. Livescience cho hay, sóng thần có thể hình thành khi các mảng địa tầng dưới đáy biển va chạm vào nhau vào gây nên động đất. Nếu
chấn mạnh xảy ra dưới đáy đại dương, một hoặc nhiều mảng địa tầng có
thể được nâng lên hoặc sụt xuống khiến nước ở phía trên trồi lên hoặc
sụt xuống theo. Sóng lớn hình thành ngay sau đó trong cả hai trường hợp.
Như vậy, khi một hoặc nhiều khu vực dưới đáy đại dương nâng lên hoặc hạ
xuống mạnh, sóng thần có thể hình thành. Vì nhiều lý do mà người
ta không thể dự đoán được sự xuất hiện của sóng thần sau những trận động
đất ngoài đại dương. Thông thường, nếu động đất xảy ra, các nhà khoa
học không thể biết ngay tác động của nó đối với đáy đại dương, mà phải
chờ vài giờ sau đó. Ngoài ra con người không thể phát hiện sóng thần nếu
chúng ta ở giữa đại dương, bởi chúng chỉ thể hiện sức mạnh khi tới gần
bờ. Không phải mọi cơn địa chấn dưới đáy biển đều gây nên sóng
thần. Giới chuyên gia nhận định sóng thần chỉ xảy ra sau động đất nhờ sự
kết hợp của ba yếu tố sau: cường độ địa chấn, hướng dịch chuyển của
mảng địa tầng và địa hình đáy biển. Khả năng hình thành của sóng thần sẽ
rất thấp nếu sự va chạm giữa các mảng địa tầng xảy ra rất sâu so với
đáy đại dương, mảng địa tầng chỉ dịch chuyển nhẹ theo phương thẳng đứng,
mảng địa tầng dịch chuyển theo phương ngang. Đáy biển chuyển động
càng mạnh theo phương thẳng đứng thì độ cao của sóng thần càng tăng.
Sức mạnh của sóng thần sẽ tăng tới mức khủng khiếp nếu tâm chấn của động
đất nằm dưới đáy đại dương và mảng địa tầng dịch chuyển mạnh theo
phương thẳng đứng. Trận sóng thần năm 2004 trên Ấn Độ Dương và năm 1964
trên Đại Tây Dương là những đợt sóng có khả năng vượt qua cả đại dương.
Khi lan truyền trên mặt đại dương, sóng thần thường đạt vận tốc gần bằng
máy bay phản lực, nghĩa là từ 800 tới 1.000 km/h. Nhưng khi tới gần đất
liền tốc độ của sóng thần giảm dần. Cục Địa chất Mỹ khẳng định,
trừ những trận sóng thần lớn nhất, chẳng hạn như sóng thần trên Ấn Độ
Dương vào năm 2004, phần lớn sóng thần không mang đến những đợt sóng
khổng lồ. Thay vào đó chúng ập vào đất liền dưới dạng những đợt thủy
triều cực mạnh và nhanh. Khi lan tỏa trên bề mặt đại dương, độ cao của
chúng chỉ khoảng vài cm. Nhưng lúc tới gần bờ, lực dưới đáy biển có thể
biến chúng thành những con sóng có độ cao vào mét.
[You must be registered and logged in to see this link.]